Թութակներ
- Կարդա՛ և լրացրու՛ պակասող տառերը:
Հայտնի է թութակների ավելի քան 300 տեսակ, որոնք ապրում են երամներով Աֆրիկայի, Ամերիկայի և Ավստրալիայի անտառներում: Թութակները լինում են տարբեր-տարբեր չափերի՝ 18 սմ-ից մինչև 1 մ: Նրանք այլ թռչուններից տարբերվում են հատկապես իրենց գունավոր փետուրներով, որոնք գունավորված են վառ կանաչ, կապույտ, կարմիր, դեղին և հազվադեպ` սև կամ մոխրագույն:
Թութակները, սովորաբար, ունենում են 8 ձագուկից ոչ ավելի: Նոր ծնված ձագուկ-թութակը շա՜տ փոքրիկ, մերկ, անօգնական և կույր է լինում: Բայց օրեցօր մեծանում է և մեկ ամսից արդեն դուրս է գալիս բնից լրիվ կազմավորված և իր սեփական անունով: Այո՛, այո՛, թութակները ևս ծնվելուց անմիջապես հետո կնքվում են անունով: Տնային թութակների անունը, իհարկե, որոշում են մարդիկ, իսկ վայրի թութակներն իրենց անունները ստանում են շատ հետաքրքիր մի տարբերակով. թութակի ծնվելուց հետո մայրը մի ձայն է արձակում, ծլվլում է ու հենց այդ ծլվլոցն էլ դառնում է ձագուկի անունը:
Իսկ ինչպիսի՞ կառուցվածք ունեն նրանք. կարճ պարանոց, մեծ գլուխ, երկու ոտք, լայն թևեր, կեռ կտուց և մարդու սրտից կրկնակի արագ աշխատող ու անչա՜փ բարի սիրտ: Իմիջայլոց, թութակների ոտքերի երկու մատներն ուղղված են առաջ, երկուսը՝ հետ, և միասին դառնում են իսկակական բռնիչներ: Բռնում են ճյուղերից, վանդակներից ու օգնում տիրոջը տեղաշարժվել: Իսկ թութակների մեծ մասի թևերը լավ են զարգացած, և նրանք արագ են թռչում:
Թութակները բացի բնության մեջ ու երամներով ապրելուց, արդեն շա՜տ երկար ժամանակ է, ինչ վերածվել են տնային թռչունների: Նրանք դարձել են մարդկանց ընկերներն ու տան գեղեցկությունը: Եվ անկախ իրենց տեսակից, բոլոր թութակները սնվում են պտուղներով, սերմերով, բողբոջներով, երբեմն էլ՝ միջատներով: Նրանք կտուցով ջարդում են բույսերի պտուղների, սերմերի կեղևն ու սնվում միջուկով: Խոշոր թութակները կարող են ջարդել նույնիսկ ամենաամուր ընկույզը:
Այս զարմանահրաշ թռչունները, ինչպես և բոլոր կենդանիները, խոսում են իրար հետ: Իհարկե, ոչ մարդկանց նման: Նրանք միմյանց հետ հաղորդակցվում են սուր, ականջ ծակող ճղճղոցով կամ մեղմ ճռվողյունով: Իսկ տնային թութակները երբեմն խոսում են նաև մարդկանց հետ հենց մարդկանց լեզվով:
Ավստրիալիայում գործում է հատուկ դպրոց, որտեղ թութակներին սովորեցնում են խոսել:
Գինեսի ռեկորդների գրքում էլ իր տեղն է զբաղեցրել Ժակո անունով մի թութակ, որը սովորել է ամբողջ 400 բառ: Նա կարողացել է խոսել նախադասություններով և պատկերացնու՞մ ես նույնիսկ մի քանի լեզուներով:
Առաջադրանքներ տեքստի վերաբերյալ
2. Որտե՞ղ են ապրում թութակները:
Թութակները ապրում են Ավստրալիայի և Ամերիկայի անտառներում:
3. Մյուս թռչուններից հատկապես ինչո՞վ են տարբերվում թութակները:
Թութակները մյուս թռչուներից տարբերվում են նրանց փետուրների գույներով:
4. Ի՞նչ չափսեր են ունենում թութակները:
Թութակների չափսերը 18սմ-ից մինչև 1մ է:
5. Ինչպիսի՞ կառուցվածք ունեն թութակները:
Նրանք ունեն կարճ պարանոց, մեծ գլուխ, երկու ոտք, լայն թևեր, կեռ կտուց և արագ բախավո:
6. Ինչպիսի՞ն են լինում նոր ծնված ձագուկները:
Նոր ծնված թութակները շա՜տ փոքրիկ, մերկ և կույր են լինում:
7. Ինչո՞վ են սնվում թութակները:
Նրանք սնվում են բույսերի պտուղների և կեղևներով:
8. Վայրի թութակների անունները ո՞վ է որոշում:
Վայրի թութակներն իրենց անունները ստանում են շատ հետաքրքիր մի տարբերակով. թութակի ծնվելուց հետո մայրը մի ձայն է արձակում, ծլվլում է ու հենց այդ ծլվլոցն էլ դառնում է ձագուկի անունը:
9. Դո՛ւրս գրիր այն հատվածը, որը քեզ ամենից շատ զարմացրեց:
Տնային թութակների անունը, իհարկե, որոշում են մարդիկ, իսկ վայրի թութակներն իրենց անունները ստանում են շատ հետաքրքիր մի տարբերակով. թութակի ծնվելուց հետո մայրը մի ձայն է արձակում, ծլվլում է ու հենց այդ ծլվլոցն էլ դառնում է ձագուկի անունը:
10. Տեքստից դու՛րս գրիր 5-ական գոյական, ածական, բայ, թվական: Թվականները գրի՛ր տառերով:
գոյական — թութակներ, մայր, մարդիկ, բողբոջներ, փետուրներ:
ածական —գունավոր, արագ, կարճ, մեծ, լայն:
բայ-խոսում են, հաղորդակցվում են, դառնում են, ջարդում են, լինում են:
թվական-1, 8, 18, 300, 400:
11. Տեքստից դո՛ւրս գրի՛ր հոգնակի թվով գործածված հինգ գոյական:
Փետուրներ, թութակներ, բռնիչներ և երամներ:
12. Տեքստից դո՛ւրս գրի՛ր հատուկ անունները:
Ժակո, Ամերիկա, Ավստրիալիյա, Աֆրիկա:
13. Գրի՛ր նշված բառերի հոմանիշները:
Հետաքրքիր-
Պարանոց-վիզ
Տնային-տնական
Ընկեր-մտերիմ
Սնվում-ուտում
Ջարդում-փշրել
Խոշոր-մեծ
Խոսում-զրուցող
14. Գրի՛ր սևով առանձնացված բառերի հականիշները:
Գունավոր-անգույն
Լայն-նեղ
Մեծ-փոքր
Արագ-դանդաղ
Առաջ-հետ
Վայրի-ընտանի
Փոքրիկ-մեծ
Կարճ-երկար